an article with my Palanca

Saturday, August 21, 2004
Dabawenyos win Palanca awards
By Antonio M. Ajero

* Arnel Mardoquio garners grand prize in Cebuano short story writing; Don Pagusara is second
* Mac Tiu's history book also picked finalist

KADAYAWAN Festival revelers have something to thank the Almighty for aside from Davao's perennial abundance of fruits, flowers, vegetables and other crops.

It is the unusually bountiful harvest this year in the field of literary writing. Three Dabawenyos won top plums in Carlos Palanca literary awards, the country's most prestigious.

Arnel M. Mardoquio, a University of Mindanao economics graduate whose magnificent obsession as a child was to be recognized as a great storyteller, won the grand prize of the 2004 Carlos Palanca Awards in Cebuano short story writing with his entry "Ang Katapusang Sonata sa Clarinet ni Nikolet."

It is story of a poor child's burning ambition to be educated intertwined with his mother's struggle to liberate herself from the hold of his wife-battering father.

The second prize went to Don Pagusara, another Davao City resident who teaches at the Ateneo de Davao University. Pagusara's winning entry is entitled "Talia Migrante."

Another outstanding Dabawenyo writer - Dr. Macario Tiu, also of Ateneo de Davao, was chosen finalist in history book category. Dr. Tiu's entry was "Davao 1890-1910: Conquest and resistance in the Garden of the Gods."

Earlier in 2002, Tiu won the grand prize in Cebuano short story with his "Ang Bata nga Dili Matulog."

Pagusara who migrated to Davao City from Northern Mindanao is himself not a stranger to awards, having won the grand prize of the Bisaya magazine national short story writing contest five years ago.

Mardoquio, 39, started writing short stories in Cebuano two years ago, but his very first entry in 2003 Palanca awards entitled "Tikbalangkapre" won third place.

Mardoquio who wrote storylines and scripts of protest street plays during
Martial Law when still in high school recently left a high-paying marketing job promoting San Miguel Corporation's Ginebra San Miguel to concentrate on serious writing.

Before he tried his hand in Cebuano story writing, he already made a name as a multi-lingual playwright, lyricist, poet and theater actor among literary and art enthusiasts in Davao City and elsewhere in the country.

Observers of the literary scene say that the victory of Mardoquio following that of Pagusara and Tiu earlier is another confirmation that Davao writers can beat their Cebuano counterparts, who in the past were said to enjoy a kind of monopoly of the awards because of their presumed mastery of the Cebuano dialect.

Actually the "breakthrough" was made much earlier by another Dabawenyo literary great - Prof. Leoncio Deriada, who studied and taught at the Ateneo de Davao, later at the Silliman University in Dumaguete City and now at the University of the Philippines in Iloilo City.

Deriada won the grand prize in the Palanca short story writing in Cebuano. He also won two other Palanca grand prizes in English and Hiligaynon, making him qualified to be installed as a Palanca hall-of-famer.

As Palanca allows hall-of-famers to still compete for the annual award, Deriada's entry this year was one of those bested by Mardoquio's, thereby adding luster and significance to the grand prize that the young writer won.

(August 21, 2004 issue)

salima-shenelima

let me share with you an obra of mine, a musical theatre about small voices who just wanted to take a rest from a seemingly endless war in Mindanao.

SALIMA
Script and Libretto by Arnel M. Mardoquio

OLE SALIMA
music by Eric Gancio and Maree Contaoi

Shenelima Salima mata koska Salima
Mataroska leska bensina shenelima
Shenelima bensenilima leska bensha
Han han hanahanahan Salima - matataroska Salima

Nangaway-kaway ang hangin
Nanawag-tawag ang bukid
Nagginukdanay ang mga panganod
Nagpahinumdom sa mga butang
damgohon, gam-onon ug kab-oton

Aron kalipay mabutyag, matuman ang saad
Ipahimugso ang gugmang naglangkob
Ug gugmang nagpakatawo sa katahum
Mataroska leska bensina shenelima

Salima, Salima, Salima, Salima

(Repeat stanza 1/stanza 2)

Salima, Salima, Salima, Salima

Uuuuu-we kas uwe uwe kas
Uwengali kablu kon ngantiri kayas!
Uwengali bluku ngaska sakayas!
Krasnek kubunek takanak bangkas

Salima, Salima, Salima, Salima (4x)

Shenelima Salima mata koska Salima
Mataroska leska bensina shenelima
Shenelima bensenilima leska bensha
Han han hanahanahan Salima - matataroska Salima

< back to top >

PANGANOD, TUBIG UG YUTA
music by Gary Granada

Iguhit mo, iguhit mo
Ililiok mo, ililok mo
Ang matatayog na pangarap
Sa makakapal na ulap
Ulap na nais mangusap
Sa pusong umaapaw sa galak

Didto sa langit
May lunang halapad
Panganod, panganod
Tubo-tuboyanan
Handu-handurawan
Ug sa hangin huyu-huyuhoyan
Hangin nga mopanday
Mopanday ug mogaray
Sa mga pangandoy
Ug gugmang tiunay

Iguhit mo, iguhit mo
Ililok mo, ililok mo
Awit-awiton ko ang yuta
Kanta-kantahon ang kalasangan
Paminaw-minawon ang hagashas
Sa sapa, sa kahoy, sa busay

Dinhi sa hawan
May lunang halapad
Kalipay! Himaya!
Ang tubig ug yuta
Nanglukso, naghudyaka
Sa mga mata ni Salima
Ang kamatooran
Putling salabutan
Atong handurawan
Ang iyang gugma

REPRISE
Iguhit mo, iguhit mo
Ililok mo, ililok mo
Ang kamatooran
Putling salabutan
Atong handurawan
Ang iyang gugma

< back to top >

PULANG ANI
music by Popong Landero

Tinusok ng dilim ang mga mata ni Salima
At bumulaga ang isang kumukulong umaga.

Naging pula ang kulay ng bukid,
ng ulap, ng mga uhay sa palayan
maging ang ulan ay kulay pula na rin.

Akin pong panalangin
Sa Diyos ng mga kulog at kidlat
Sa mga iyak nilang nananaksak
Sana po ay huwag akong masindak.

Paparating na sila, heto na sila, ania na sila!

Miabot na! Ania na ang nagkalayong hangin
Nagsaulog sa tanang misteryo sa kamatayon
Ang rosaryohang gikup'tan sa kaliwatan
Walay sinugdanan ug walay katapusan
Miyagyag sa mga kalag ug yaga-yaga nga katawa sa bomba
Usa ka bata giduslak ang mata sa hait nga bayoneta
Liboan ka susamang tingog sa kasakit ang milanog,
Mga tiyabaw midibuhog liboan nga klaseng handuraw.

Heto na sila, ania na sila!

Gikabay-an sa sundalo ang tangke de-giyera
Inaaro ang lupang pinagyaman ng bala at
machinegun, dudurog sa bawat buto at tadyang
Matatalas na pangil ng giyera'y laging nakaambang
Gutom kung sumunggab sa bawat laman,
bulaklak man ay tumubo sa laslas na lalamunan,
sa laslas na lalamunan

Heto na sila, ania na sila!

Mga bata'y nalason sa gatas ng mga inang sugatan
Sila'y umiiyak, humihiyaw, sila'y naging uod na natimbuwang sa
libingan, isang bomba dalawang henerasyon ang pinaslang.

< back to top >

PANAW
music by Maan Chua and Mualang Nacion

Diwata, diwata kami higugmaa
Ibalik ang among kanhing paraisong namathan.
Diwata sa kagabhion,
diwata sa kasapaan, diwata sa kabulakan
duyugi kining panaw sa imong mga anak
nga nangita ug katarong.

Nagpasalipod lamang sa bungtod ang unus
nga naghatag og talimad'on
sa among kinabuhi
karon buot namong makit'an, ug mahikaplagan
Aron matul-id ang among mga panglantaw
Niining among panaw.

Panaw, panaw, panaw sa kinabuhi
Among gipangita ang dalan sa kalinaw
Toltoli, toltoli kami, tobaga, tobaga kami

Salamat, salamat sa tanang diwatang
magbalantay niining bukira. Salamat.

< back to top >

ULTIMONG SUNDALO
music by Geejay Arriola and Paolo Sisi

(sundalo sa gobyerno)
Banlasan ko'g tubig
ang katapusang baga sa kayu.
Bitbiton ko ang pusil, bala, ug
Kabliton ang mga aksento sa nerbiyos
Nangasangit sa tutunlang nauga.
Murag kuryenteng natosok sa panit
Ang nerbiyos sa madugoong gubat.

(rebelde)
Ang pulang sinag sa silangan
Nagbigay ng isang palatandaan
Ng isang madugong bukas
Ang sinag ng kalayaan.
Sambayanan paglilingkuran
Pag sikat ng araw
Sasabog liwanag,
Ang sinag ng kalayaan.

(both)
Takban ko ang mga dalunggan ko
Kay makasamad ang singgit sa sibilyan
Agulong moosap og kalag Modogmok og kamatayon.
Mga mata sunogon Topokon sa sidlak sa adlaw

(sundalo/rebelde: counterpoint)
Buot nakong mabuta atol sa gyera
/ Kung ang aking buhay ay iaalay sa digmaan,
Labaw nag momando ang kapitan
/ Pulang dugo ang dadanak
Santisima, nausab iyang hitsura, Unsa kining mananapa?
/ Alay sa kalayaan, alay sa kalayaan
Buot nakong moikyas, buot nakong molayas!
/ Sa kasaysayan ng pagkatimawa.
Buot nakong moikyas, buot nakong molayas!
/ Nais kong tumakas, nais kong lumayas

< back to top >

YES SER
music by Gauss Obenza and Icoy San Pedro

YES YES… YES SER, YES SER, YES SER (4x)

Trabaho lang walang personalan
sa anumang uri ng karahasan
Ipagtanggol ang mamamayan
Humayo ka sundalong matapang
trabaho moy tupdin nang mahusay.

YES YES… YES SER, YES SER, YES SER (2x)

First casualty, tumba limang baka
karne karne norteng klase premera !
sa helikopter ikarga, isagawa ang pagtatapa
bulalo, kaldereta, laman loob at balbakwa
tiba-tiba, tira na fud suplays sa gyera

YES YES… YES SER, YES SER, YES SER (4x)

Walang urungan (yes ser, yes ser)
lusubin ang bayan (yes ser, yes ser)
sindakin ang mamamayan (yes ser, yes ser)
talunin ang digmang bayan

YES YES… YES SER, YES SER, YES SER (10x)

alerto kayo, walang matutulog, tumira ng bato,
mga kaaway ay nagiging isda, naghuhugis-damo,
lupa at gabi kanilang anyo'y pabago-bago
habulin ang hold-aper, kriminal at kidnap for ransom gang
hulihin ang kalbo, mga may tatu, pisut ug lisngag og ilong
ikulong ang may bigote ug ulong napahak, bitayon tanang
pangit ug yelog ngipon
damay hasta kimpang, bakol ug buktot, bisag sip-onon, kutuon
ug mutaon

sa totoo lang nakakalito na ang gyerang ito

YES YES… YES SER, YES SER, YES SER
YES YES… YES SER, YES SER

< back to top >

TANGLAW
music by Geejay Arriola

Sa tabi ng daan, sa malamig na damuhan
Ilatag ang isip at katawang nasindak ng
Digmaan at walang katapusang paglisan.
Hayaang ihimlay ng buwan ang mga diwang pinaslang
Hayaang ibalabal ng hamog ang
mga nagkukunwaring tapang

Tumingala sa langit
Para itanong sa mga bituin
Kung may buti pang aanihin.
Buwan, o aming buwan salamat sa iyong tanglaw,.
Bituin, o aming bituin lakas mo'y babaunin.

Huwag pahintulutang may unos pang darating.
Kayo na aming tanglaw sa gabing madilim.

< back to top >

ULAN
music by Geejay Arriola

Langit ay nanginginig
Sa mahina at unti-unting
Pagkatuyo ng hangin
Matatalas na taga
Ng kidlat ang hudyat
Sa kumukulong hangin
Ulan, ulan, mga tunog-patak mo
Ay marahas
Iyak, hiyaw at sigaw
Umaalingawngaw.

KORO

Ulan, ulan
Ang di mabilang mong pagtudla
Ulan, ulan
Ay nagpaluha ng dugo sa lupa
Ulan, ulan
Hatid mo'ng masamang pangitain
Ulan, ulan
Hasik mo'ng panibagong lagim
Nais kong pigilin

Huwag mo nang yakapin ang maliliit na daan
Pauwi sa dampang winasak ng diyablong digmaan
Huwag mo nang galitin ang lahat ng bukirin
Kami ay natatakot sa marahas mong pagdating

< back to top >

BAHA, LUNUP, BAHA, LUNUP
music by Popong Landero

TANAN
Wala naman mihunong ang ulan
Ako ra may gikulbaan
Sa posibleng kadangatan
Unsay kapaingnan
Ning tibuok adlaw nga pag-ulan

BAYI
Ayaw, ayaw kamog katolog
Ayaw kamog katulog

LAKI
Atong bantayan ang pagtaas sa tubig
Sa ebakwisyon senter

ALL
Nagdagook ang tubig sa sapa
Langas kaayo ang lihok sa baha
Sigurohang mga bata
Mangita tag punuan,
Lugar nga kapatungan
Habog nga punuan!

LAKI
Biyai na kanang inyong poloy-anan
Ginama ra sa karton ug sako

TANAN
Mangita tag punuan nga kasakaan
Mangita tag punuan, habog nga punuan

(kahilom)

BAYI
Wala damti og kaadlawon
Miabot na ang dakong tubig
Gianud among puluy-anang
Ginama sa karton, lata ug sako
Lunup! Lunup! Lunup!

LAKI
Gilamoy sa naglunup nga tubig
Ang among tanang paglaum!
Wala koy makita sa mangitngit nga kaadlawon

BAYI
Asa ka anak, asa ka
Toltolan ko ikaw, anak!
Ulahi kong nadungog
Ang iyang pagkahulog

BATA
Inaaaaa! Asa ka inaaaaaaa!

LAKI
Sa tubig nga nagdagook siya mipaingon
Misalom ako sa lawom nga tubig
Apan wala koy makit-an
Kangitngit ra'y maaninawan.

TANAN
Lunup nga nagdalag kamatayon
Sa mga sinikmahan sa kapalaran.
Sama sa gyera
Walay gipili ang kamatayon
Sa lunup, sa dakong tubig

(kahilom)

TANAN
Sa dihang namala ang yuta
Si Salima nakapunit
Ug tsenelas nga di pares
Puwa ang usa, puti ang lain
Salin ug handumanan sa lunup!

SALIMA
Akoa, akoa na lang ni
Kaanindot niini!

BAYI
Imo na kana
Ikaw nay tag-iya niana

TANAN
Patilawa sab og hapin kanang imong tiil
Imong tiil nga dugay na'ng nagtiniil.

< back to top >

SA ARAW NA ITO
music by Popong Landero

Pawang kabutihan lamang ang mga kahilingan ko
Para sa iyo sinta ng buhay ko.

Sa araw na ito
Nawa'y lumaki kang mapagbigay
At maintindihan
Ang lakas at kahinaan ng kapwa mo

Nawa'y mapapasaiyo ang sapat na kaalaman
Upang maintindihan ang ating mundo

REFRAIN

Sa araw na ito
Sa araw na ito
Manaig sana ang pag-ibig sa puso mo
Upang liparin ang lawak ng mundo
At yakapin ang mga katanungang
Nakalatag sa hangin

CODA

Tumulay ka sa hangin, mangahas ka sa pagtuklas
Pitasin mo ang mga kasagutan
Sa bahagharing kamalayan

Huwag kang mangamba, anak, huwag mabahala
Narito lamang ako sa iyong tabi.

< back to top >

BALANGAW
music by Gauss Obenza

Nabungkag ang dag-um
sa tayhop sa dakung paglaum
ug walay laing mahanduraw
kundili ang dagway sa kalipay.
Human sa ulan, human sa unos
Madibuho ang imahe sa balangaw
Nga may gitipigang bulawan

KORO

Bulawan, may bulawan
Tumoy sa balangaw
Sakmiton ta ang bulawan
Tumoy sa balangaw

Ang balangaw may bulawan sa tiilan
Sa balangaw
Bulawan sa tumoy sa balangaw

Ipasibaw ang katahum
Nagpadayag og paglaum
Paglaum nga naglataylatay
Sa mabolokong laraw.
Busa, ayaw pag-ilin-ilin
kay ang dakong panon sa kalinaw
nagsakay sa mga gaway sa hangin.

< back to top >

PAMBANSANG KAUTUSAN
music by Popong Landero

Ang digmaan ay pambansang kautusan
Inihahain sa maliliit na bayan

KORO

Naglalagablab na apoy ng digmaan
Walang magawa, walang magawa
Lokal na pamahalaan
Walang magawa, walang magawa

Pambansang kautusan galing pa sa Malacañang
Bombahin, bombahin ang maliliit na bayan (Repeat Koro)

Lokal na pamahalaan
Tagasagip na lamang
Sa mga nawalan ng buhay at tirahan
Dulot ng digmaan at napinsalang kalikasan
Ubos ang pondong bayan
Ubos ang pondong bayan (4x)

Walang magawa, walang magawa
Lokal na pamahalaan (4x)

< back to top >

DAMBUHALANG GYERA
music by Gary Granada

Bawat gabi, pagod na kami, buhay ay laging balisa
Sa nararamdamang karahasan ng dambuhalang gyera
Nakatitig ang buwan sa aming maliit na bayan
Nagpaparamdam ng isang papalapit na digmaan

Walang magawa kapag nagmura na ang dambuhalang gyera
Kundi langhapin bawat pagsanib ng pulbura sa hangin
Ang loob ng dampa ng mag-anak nagiging bitag
Tugon sa katanunga'y paglisan at kamatayan

Koro Hayaan n'yong kami'y makapagpahinga
Makapagpahinga, makapagpahinga
Sa dambuhalang gyera makapagpahinga
Makapagpahinga, makapagpahinga

Dito sa aming maliit na bayan ay walang kasiyahan
Bawal maglaro, bawal magtanim, bawal umani't kumain
Bawal magbukas ng eskwelahan at simbahan
Bawal dahil sa dambuhalang digmaan

Gyerang laging nakahain sa hapag kainan
Umaga, tanghali, gabi, oras, araw at buwan
Nasusuka na, nasusuka na, nasusuka na
Sukang-suka na, sukang-suka na, sukang-suka na
Ang mamamayan

< back to top >

IPALAGANAP
music by Eugene Villarino, Gauss Obenza, and Maree Contaoi

Ahhh, ahaha, ahahahahahahaha
Ipalaganap kapayapaan

DALI NA
music by Jigger Eledia, Geejay Arriola, Gauss Obenza

Dali na, dali na, dali na igsuon
Atong subayon mga tunob sa panahon
Kay malinawong nagpagitib ang paglaum

Dali na, dali na, dali na igsuon
Mopauli na kita sa bukid ug tanaman
Ug tukoron ang bag-ong kalibutan

Lagsikon kita sa mga malipayong bidlisiw sa adlaw
Hupayon kita sa mga agay sa bugnawng tubig sa busay
Aron masapnay ang mga katukuran
Sa nagbalay nga kalinaw sa atong mga dughan

Dali na, dali na, dali na igsuon
Mopauli na kita sa bukid ug tanaman
Ug tukoron ang bag-ong kalibutan

Nasamdam man sa bala ang among panumduman
Napingis man sa luha ang among pagbati
Mopauli kami magpanon ang kalinaw
Sa among kasingkasing

Dali na, mopauli kita (4x)

Sinugatan man ng bala ang aming alaala
Dinuro man ang aming puso ng luha
Kami'y uuwi buhawing kapayapaan
Ang nasa aming puso

who am i?

ARNEL MARDOQUIO
playwright-librettist
is a playwright, poet, storyteller, theatre director, actor, and lyricist. He recently won the Palanca (2003) for Short Story in Cebuano. Within 17 years as a playwright, Arnel has written several plays, including the following major productions: Tanod ng Dayuhang Agila (KAFI, 1986), Bulawan (KAFI, 1986), Bakwiter (KAFI, 1987), Adlaw Bulan (KAFI, 1988), Tagay (KAFI, 1989), Siak sa Duha Ka Damgo (Kaliwat Theatre Collective, 1991), Tulo ka Baye (1990), Noli Me Tangere sa Entablado (1992), Birds' Flight to the East (Asian Migrants Theatre Company, HK 2001), and Taytayan (2003).

huha!

yeheyyy!!!! naa na koy kalibutan sa cyberspace!